NLP Neuro Linguistic Programming
Kendinizi Tanımaya Hazır Mısınız?
Başarı, mutluluk, huzur ve sağlık isteyen herkes, yaşamını istediği şekle getirme sürecinde, yaşamının her alanı için 'koçluk' hizmeti alarak; yaşamda güçlü gözlemlerde bulunmayı ve güçlü sorular sormayı deneyimleyecek.
NLP nedir sorusunun cevabını mı arıyorsunuz? Bizce NLP'den önce insan nedir sorusunun yanıtını düşümek gerekli. İnsan nasıl bir varlıktır? Hayvanlardan farkı nedir? İnsanı diğer tüm varlıklardan ayıran özellikleri nelerdir?
Öncelikle insan sembollerle düşünebilen dil kullanabilen, iç dünyasında hayal kurabilen, olay ve durumları sembolleştirebilen, dış dünyada gördüklerini iç dünyasında değiştirebilen, benliği olan, ben diyebilen, kendini diğer varlıklardan ayırabilen, vicdanı olan, bir davranışı gerçekleştirdikten sonra o davranış üzerinde değerlendirme yapabilen, yaptığı davranışın diğer insanlara ya da çevresine ne tür etkiler yarattığının farkına vararak pişmanlık ya da mutluluk duyabilen, seçim yapabilen, bir davranışı gerçekleştirmeden önce o davranışın kendisine pozitif bir etki mi yoksa negatif bir etki mi yapacağını daha davranışı somut olarak gerçekleştirmeden değerlendirebilen ve dış dünyada kendisine etki olarak gelen uyarıcılara vereceği tepkiyi farkındalığını genişleterek seçebilen, tek varlıktır. İnsanın dışındaki bildiğimiz kadarıyla hiç bir varlık bunları yapamaz, çünkü bilişsel yapısı gelişmemiştir.
Böyle bir varlığı hayvanlardan ayıran en önemli özellik duygu ve davranışlarının farkına varabilmesi ve onlar üzerinde bilinçli farkındalık oluşturabilmesidir. Doğruları ve yanlışları olabilmesidir. Hayvanlar etki ve tepkiyi güdülenmeyle yaşarlar. Hayvanlar da farkındadır.
Ancak insanlar farkında olduğunun da farkındadır!
Peki NLP Nedir ?
NLP, insanın tüm hayatı boyunca karşılaştığı uyarıcılar, etkiler, yaşamdaki şartlar, durum ve olaylar karşısında vereceği tepkileri, yaşamını olumlu etkileyecek şekilde dönüştürebilmesini sağlar.
Birisinin yaptığı bir şeye kızabilir ve çok kötü bir deneyim yaşayabilirsiniz ya da o kişinin yaptığı davranışı uyarıcıyı algıladığınız anda o davranışın olumlu yönlerini aramaya başlarsınız ve şunu bilirsiniz, olayları durumları, diğer insanları değiştiremiyorum, tek değiştirebildiğim onlara bakış açım, dersiniz ve vereceğiniz tepkiyi seçersiniz.
Önünüzde duran tatlıyı yemek ile yememek arasında nasıl bir karar vereceksiniz? Bu kararı kim yönetiyor? Bu kararı kendinizi bu deneyimden sonra daha iyi hissedeceğiniz şekilde verebilmeniz için kararı verirken tatlının size verdiği anlamı değiştirebiliyorsunuz?
NLP, yaşamınızı daha zengin hale getirebilmek için duygu ve düşüncelerinizi yeniden organize ederek olaylara durumlara, zararlı yiyecek, sigara, alkol, bağımlı ilişkiler gibi yaşamın her alanına verdiğiniz anlamları değiştirerek sizi geliştirecek sonuçları almanıza yardımcı olacak bir yaşam sanatıdır.
Evet NLP, daha iyi yaşamanıza yardımcı olacak Yaşam Sanatıdır!
Yaşamı yaşayış şeklinizi bu sanatla değiştirebilirsiniz. Alt Modalite Nedir?
Kısaca duyu organlarımız tarafından alınan verilerin beynimizde şekillenmesini sağlayan olgular diyebiliriz. Diyelim ki bir ses duyduk, o ses kulak tarafından işitilerek nöronlar tarafından beynimize iletilir. O sesin bizim için ifade ettiği anlamlar cümlesine 'alt modalite' diyoruz. Bir köpek sesi duyduğumuzda, o köpek sesi bizim için tek bir ses olarak kalmıyor, daha önceki görüntüler, kokular, hisler, hepsi mikserde karıştırılarak bir algı oluyor. Mikserde karıştırılan bu sesler, kokular, resimler ve başka ne varsa bunların hepsi o sesin alt modalitelerini oluşturmaktadır.
Örnekle açıklamak sanırım kolay olacaktır. Mesela bir araba kornası, ki her gün yüzlercesini duyuyoruz. Korna sesi kulağımız tarafından alınıp, sinirler vasıtasıyla beynimize iletiliyor, beyin bir mikser görevi yaparak, o sesin bizim için ne ifade ettiğini çözümleyip, gerek duyduğumuz bir bilgi ise algı haline dönüştürüp, beynin ilgili birimini uyarıyor ve bu durumda o sesi algılıyoruz.
Çoğumuzun bildiği güzel bir hikâye ile taçlandıralım.
Bir gün New York'ta bir grup iş arkadaşı yemek molasında dışarıya çıkarlar. Gruptan biri Kızılderilidir yolda yürürken insan kalabalığı, siren sesleri, yolda çalışma yapan işçilerin, araçlarının çıkardığı gürültü ve araçların korna sesleri arasında ilerlerken Kızılderili kulağına cırcır böceği sesinin geldiğini söyler ve aranmaya başlar arkadaşları bu gürültüde arasında bu sesi duyamayacağını, kendisinin öyle zannettiğini söyleyip yollarına devam ederler.
Aralarından bir tanesi inanmasa da onunla birlikte aramaya devam eder.
Kızılderili caddenin karşısına doğru yürür, arkadaşı da arkasından takip eder ve o binaların arasında bir kaç tutam yeşilliğin arasında gerçekten bir cırcır böceği bulurlar.
Arkadaşı Kızılderili’ye "Senin insanüstü güçlerin var! Bu sesi nasıl duydun?" diye sorar.
Kızılderili ise bu sesi duymak için insanüstü güçlere sahip olmaya gerek olmadığını söyleyerek arkadaşına kendisini izlemesini söyler.
Kaldırıma geçerler ve Kızılderili cebinden çıkardığı bozuk parayı kaldırımda yuvarlayarak atar. Bir çok insan bozuk para sesinin ceplerinden düşen bir paramı diye sesin geldiği yöne doğru bakar Kızılderili arkadaşına dönerek; "Gördün mü? Önemli olan nelere değer verdiğin ve neleri önemsediğine bağlıdır.
"Her şeyi ona göre duyar, görür ve hissedersin..." der.
Bu durumu "Algıda Seçicilik" olarak da adlandırabiliriz.
NLP ile, alt modalitelerimizi düzenleyerek, algılama şeklimizi değiştirebilir, başkalarının görmediklerini görür, başkalarının işitmediklerini işitebiliriz. Fobilerimizden, korkularımızdan ve kaygılarımızdan kurtulabilir, kötü alışkanlıkları, terk edebilir, yerlerine iyi alışkanlıklar edinebiliriz. Odaklanma ve konsantrasyonumuzu artırabilir, sınavlarda, iş hayatında daha başarılı olabiliriz.
NLP Eğitimini Kimler Almalılar?
• Koçluk hizmeti vermek isteyenler
• İletişimini ilerletmek isteyenler
• Yaşamda engel teşkil eden sınırlamalardan kurtulmak isteyenler
• Kendi içinde bütünlüğü yakalamak isteyenler
NLP Eğitimi Size Ne Fayda Sağlar?
Zihninizdeki sınırlamalarla yüzleşerek; iş ve kişisel yaşamınızda ortaya çıkan tıkanıkları aşabileceksiniz.
Kavramsal yetenekleriniz güçlenecek.
Yaratıcılığınızı daha etkili kullanabileceksiniz.
İnsanları daha farklı ve güçlü bir şekilde dinleyerek iletişim kuracaksınız.
Eski ve verimsiz inançlarınızdan, davranışlarınızdan ve alışkanlıklarınızdan kurtulacaksınız.
Başkalarını etkileme yeteneğinizi ortaya çıkaracaksınız.
Dil kullanımını baştan keşfedecek, insanlarla iletişiminizde çığır açacak ilerlemeler kaydedeceksiniz.
”NLP, ardında bir dizi teknik bırakan bir tutum ve bir metodolojidir.”
(Richard Bandler)
Dondurulmuş, bastırılmış duygularıyla yaşayan o kadar çok insan var ki çevremizde. Hemen herkes bir şeylerden rahatsız. Mesleğinden, işinden, evliliğinden yakınan insan sayısı gün geçtikçe de artıyor. Hayattaki "ideallerine" kavuşamayıp, herşeyi "kader"e bağlayan binlerce insanla çevrili etrafımız. Bir türlü başarıya kilitlenemeyip, her seferinde "yenildiğinize" isyan edenler, acıklı şarkılarda buluyor teselliyi. Oysa başarı ve mutluluk "programlanabiliyor"! Bu programlamanın hayli yöntemi var ama son yıllarda en çok kullanılan ve deneyimlerle kanıtlanan NLP'yi başa almakta fayda var. Bu yolla başarmanın mümkün olduğunu kanıtlayan örnekler var.. Aylarca, yıllarca uygulanan ama sonuç alınamayan "iyi niyetli" yöntemleri uygulamakta inat edenler, NLP'yi denediklerinde isteklerine kısa kısa zamanda ulaştıklarını görüyorlar. Bu amaçla kurulmuş work shop'lar da bu tür öykülerle dolu.. Beynimiz olağanüstü kapasiteye sahip mükemmel bir bilgisayar aslında. "Yeteneğim yok, beceremem" gibi kodlarla beynimize giden mesajlar maalesef gerçekleşiyor!" İşte bu mükemmel "bilgisayar"ın işleyişini değiştirmek, başarıya odaklanmak NLP ile hayal değil.
Peki nedir NLP. "Neuro-Linguistic-Programming" kelimelerinin baş harfleri. Türkçeye "Beyni Programlama Klavuzu" olarak çevrilebilir. Ama NLP'yi herkes kendi cümleleriyle tanımlayabiliyor. Fakat genel anlamda tanımı yani "özü" böyle. Bu konuda çok sayıda yabancı kaynak var. Çeviri anlamında NLP kaynakları hayli fazla.. Türkiye'de NLP uzmanı olarak kitap yazan uzman sayısı da çok fazla değil, Bunlardan Nil Gün'ün "NLP" adını taşıyan kitabı hayli sade bir dille kaleme alınmış. Gün, NLP ile ilgili şunları söylüyor kitabın önsözünde: "NLP bilimdir. Bilim nesnel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. NLP öznel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. NLP bir sanattır. Sanat insanın yeteneklerini, yaratıcılığını kullanarak, iç dünyasının renklerini, müziğini, duygularını estetik bir sunuşla ifade etme ve başkalarına aktarabilme gücüdür. NLP insanın "kendisinin en iyi versiyonu olabilme" sanatıdır. İçsel ve dışsal başarının uyumlu ve dengeli bir biçimde ifade bulduğu yaşam sanatı." NLP"nin en önemli stratejilerinden biri şu: "Eğer bunu dünyada bir kişi bile yapabilmişse benim de yapabilmem mümkündür" Gerçekten de, kulakları hiç duymayan Beethoven’in şu an, dünyanın sayılı bestecileri arasında nasıl yer almayı başardığını konuşmak, tartışmak lazım.. Biz elbette onlarca kitaba sığacak NLP'yi bu yazıda uzun uzun anlatamayız. Ama başarının önce "özgüven"den geçtiğini varsayarsak, işe onunla başlayabiliriz İşte, yitirdiğiniz özgüveni yeniden kazanmak için size ustaların da yardımıyla önerebildiğimiz 14 yol:
1. Önce bütün olumsuz tecrübeleri unutun. Durup dururken güveniniz yitirmeniz, başarısızlık duygusunu yaşamanız bundan olabilir. O yüzden ilk adım olarak geçmişteki bütün kötü deneyimleri yok edin. Beyninizden silin gitsin!
2. Kendinizle iletişiminiz çok önemli. "Sen bunu yeneceksin" gibi cümleler kurmayın. Yani kendinize iç sesinizle "sen" diyorsanız bu sorundur. İlk olarak kendinizle "iletişim"e geçip, "ben bunu yaparım" şeklinde cümlelerle işe başlayın.
3. Erteleme olayına bir son verin. Bir şeyi sonlandırmayıp, yarım bırakma, başarılı olamama korkusuna dayanabilir. "Şu an" yapacağınız ne varsa "hemen şimdi" yapın. Bir not edin bakalım, "yarım" bıraktığınız işler çok fazla mı? Onları tamamlamak güven duygunuzu rehabilite edecektir. Çok basit şeylerde bile bunu uygulayın. Saçınızı kestirmeyi ne zamandır erteliyor musunuz. Hemen gidin kestirin mesela..
4. Kesin olarak istediğiniz şeyin ne olduğunu düşünün. Tam olarak neyi, ne kadar, nerede ve nasıl elde etmek istiyorsunuz? Bunu dakikalarca düşünüp, o çok istediğiniz şeye odaklanın. Adrenalinizin arttığını, istediğiniz şeye kavuşmayı "düşünmenin" sizi pozitif bir ruh haline soktuğunu göreceksiniz.
5. Kötü tecrübeleri beyninizin bilgisayarını çöp kutusuna atıp, silmiştiniz ya. Eh şimdi, arkadaşlarınızla beraberken biraz sıkılıyorsunuz değil mi? Onlara hep "dertlerinizden" söz ederdiniz hani! Canım, biraz düşünün, sizin hiç başarınız olmadı mı geçmişte. Dost sohbetlerinde arada sırada bu başarılarınızdan da söz edin.. Anlatırken bunu nasıl yaptığınızı yeniden hatırlayacaksınız. Belki de bu yöntem, başka ulaşmak istediğiniz idealleriniz için de işe yarar!
6. Çevrenizi iyi gözlemlediniz mi? Başarılı ve mutlu insanlar genellikle "çözüm"e odaklıdır. Bu insanlar yüzde 20 problemlere, yüzde 80 çözümlere odaklanır. Bazı sorunlar aslında sizin "büyüttüğünüz" kadar değil. Siz ona "odaklandıkça" o büyüyor, büyüyor ve çözülmez bir hale geliyor. Bu sorunlarda çıkmaza girdiğinizde bir "örnek" bulun. Yari sorunu çözmüş bir insan örneği. O, nasıl çözdü? Tamamen bu yönteme odaklayın kendinizi.
7. Enerjinizi çoğaltın. Çünkü enerji bize sadece fiziksel güç olarak gerekli değildir. Duyu organlarımız da enerji ile çalışır. Bu enerji sesinize, bakışınıza, görünüşünüze etki eder. Spor yaptığınızda seretonin ve endorfin hormanları artacak. Bu iletişimde çok önemli; Bakışlarınız da bu hormonların etkisiyle karşı tarafa daha kolay "olumlu" mesajlar göndermenizi sağlayacak. Kendinizi "iyi" hissetmek, güne gülümseyebilmek için spor çok önemli. Unutmayın, egzersizden uzak kaldığınızda, adeta benzinsiz bir araba gibisiniz!
8. Telkin çok önemli. Her ne istiyorsanız onu olmuş gibi hayal edin: Alt bilinciniz sadece şimdiki zamanı bilir. O yüzden gelecek zamanlı cümleler kurmayın. Örneğin, "zayıflayacağım" derseniz asla zayıflayamazsınız. Belirsiz bir gelecek yerine, "şu anda yapıyorum" deyin.. Bu mesajı yolladığınızda, alt bilinciniz sizi o amaç için bazı tutumlara davet edecektir. Siz farkında bile olmadan... Enerjiniz çoğalacak, yavaş yavaş zayıflama isteği artacaktır.
9. Aman, renkler çok önemli. Giysilerde renk tonajlarına dikkat edin. Seçtiğiniz her renk sizi anlatıyor çünkü. Canlı renkler mutluluk ve neşeyi koyu renkler ise ciddiyeti temsil ediyor. Bu tarz olarak size en yakışanı seçin. Bu giysileriniz canlı renklere sahipse güveninizin kendiliğinden geliştiğini göreceksiniz. (Tabii yerine göre.. Bir iş toplantısına da pırıl pırıl renklerle gidilmez elbette.) Şu açık ki, asıl olarak “ten giysiniz”, yani solgun olmayan bir cilt, parıltılı bakışlar giysilerden daha da önemlidir. Olumlu düşündükçe farklı bir ten renginin ve bakışların sizde oturduğunu farkedeceksiniz.
10. “Evet” ve “hayır”lara dikkat. Hiçkimse size istemediğiniz bir şeyi yaptıramaz. Bazı insanlara da hayır demeyi öğrenin. Hoşlanmadığnız birn mekana sizi götürmek isteyen arkadaşınıza karşı rahatlıkla " hayır" kelimesini kullanın. Birlikte keyif alacağınız mekanları seçecek arkadaşınız mutlaka vardır. Sizi rahatsız eden, olumsuz ruh halinizi çoğaltan insanlarla ilişkinizi de gözden geçirin. Sizi üzen bir insanla yola devam etmek sizden sürekli götürecektir.
11. Geleceği "belirsiz" bırakmayın. Planlayın. O gerçekleştiğinde neler hissedersiniz, sürekli bunu düşünün. Artık o ideale, o "plan"a nasıl ulaşacağınızı düşünün ve kendinizi orada hayal edin sık sık. Örneğin işyerinizde “şef” mi olmak istiyorsunuz? Sürekli bunu nasıl gerçekleştireceğinizi düşünmenin ve bu anlamda somut olarak neler yapabileceğinizin ötesinde, o görevi "hayal" edin. Kendiniz orada, bir toplantıda iken hayal kurun örneğin. Hayaliniz güçlendikçe, tutumlarınız da değişecektir. Örneğin, o işte şef olmak için önce dil mi bilmeniz gerekiyor. Farkında olmadan ayaklarınız sizi bir bir hafta sonu kursuna doğru götürecektir..
12. Geleceği planlamak kendinize güveni, kendinize güvenmek de size bazı “formüller” de getirecektir. Örneğin zayıflamak istiyorsunuz ama neden şişmanladığınızın "formülü"nü dikkate almıyorsunuz. İşte olumlu bir şekilde başarıya odakladığınızda beyniniz, size "neden şişmanladığınız"ı da anımsatacak. Ve sizi kilo almaya götüren nedenleri de hayatınızdan kaldırmak üzere planlar yapıyor olarak bulacaksınız kendinizi..
13. Bir de, “olumlu” anlam içeren kelimelere dikkat edin. Olumsuz olarak beyninize yerleştirdiğiniz cümleler size baskı yapar. Orada "beslenir" ve daha güçlü olarak geri dönebilir". Bir örnek vermek gerekirse, "asla televizyon seyretmiyorum" demeyin. Beyniniz sizi daha istekli olarak TV seyretmeye zorlar. İnsanların "kötülükleriyle" uğraştığınızda da ters tepki verir. Kötü bir kelimeyi kullandığınızda ona yüklediğiniz anlamı bilincinize çağırırsınız! Bu kelimeyi çok sık hatırlamaya başlarsınız. Hatta yıllar sonra o eylemin içinde bile görebilirsiniz kendinizi. O nedenle "olumsuz" herhangi bir kelimeyi (Her ne olursa olsun) beyinize yerleştirmemeye özen gösterin.
14. Hayatınızı yönlendirin. Ne eksikse yaşamınızda ona kanalize olun. Sevgi mi yok, sevgi birlikteliğine kanalize olun. O boşluğu bir sevgili dolduracaksa, yani ona gereksinimiz varsa bunu planlayın. Bir takım duygusal boşlukların yerini başka şeylerle kapatmayın. Zaten olumluya ve başarıya kanalize olmuş bir ruh hali, başka arayışlarınıza çözüm bulmak üzere de konumlanacaktır. Başarı ve sevgiyle birlikte donanmış benliğiniz, size enerjiyi ve mutluluğu da çağıracaktır